Bir Kaybolan Yolcu / Cengis T. Asiltürk

Nezihe Altuğ’un Cengis T. Asiltürk’le Söyleşisi

Mitos, bireyi yaşamın çeşitli aşamalarına göre

biçimlendirirken, toplumsal grupların amaç ve ideallerine göre yönlendirir. Onları yaşam boyu, doğumdan ölüme dek taşır. Mitosun pedagojik işlevi sayesinde kişi çocukluktaki bağımlılıktan olgunluğun sorumluluğuna, yaşlılık bilgeliğinden ölüme kadar yaşamın çeşitli zorlu aşamalarını ve kriz anlarını aşabilir.

Mitos, yaşam akışını tümden yakalaması için insana yardım eder. Bireylerin psikelerinde gizlenen gerçekleri keşfetmelerini sağlayarak, “Kendini tanı!” sloganı onları bilinçlenmeye yöneltir. Üstlendiği işlevlerle bağıntılı olarak tüm mitoslar ağırlıklı biçimde iki temel alanda açığa çıkarlar: Sanat olarak mitos fantezi ve düş gücünü yansıtır. Hem eğitmi hem eğlendirme çabasını birlikte sürdürür; din olarak da mitos olgusal ya da vahyedilen gerçek niteliğine bürünerek, tinsel yetkeyi ve zamana (tarihe) egemen gücü doğrulamak ister.

Sinema, mitos görevini romanla paylaşmaya başladı. Sinema artık modern bir mitos görevi üstlenmekte! Modern mitoloji olmakla kalmayıp kendi kökeninin de mitolojide buluyor. Günümüz renkli sinemaskop hayatını; roman yazarı, sinema kuramcısı, yönetmen ve akademisyen, Cengis T. Asiltürk’e sordum.

Nezihe Altuğ: Kendiniz için niye yönetmen ya da roman yazarı değil de hikâye anlatıcısı demeyi yeğliyorsunuz?

Cengis Asiltürk: İnsanlığın hikaye ortak yaşantı deneyimlerini vurgulayan bir makale var: “Hikâye Anlatıcısı”. Walter Benjamin tarafından yazıldı. Benim için önemli olagelmiştir. Henüz bir sinema okulu öğrencisiyken Hikâye Anlatıcısı adıyla bir Benjamin filmi de çekmiştim. Onun, “Yolculuktan dönenin anlatacak hikâyesi vardır” sözü çıkış noktasıydı. Muleta başlıklı romanımın kahramanı Günay Diker (Kırmızılı Orfel) insan hikâyesi derler. Nasıl ki dönüş yolculuğu olmayan hikâyeler yarımdır, hayatına büyük yolculuklar sokmamış insanların da hayatları böyle yarımmış gibi gelir bana. Muleta, aslında kendisini dokuz beş periyodunda çalışmaya adamış mazbut bir aile çocuğu olan bir gençle, savruk ve sergüzeşt yaşayan bir genç kızın hikâyesi...